Dostluk üzerine
İnsanın hayatında dostları ve arkadaşları çok önemlidir. İnsan dostlarıyla ve dostları kadar büyür. Dostları kadar gelişir ya da insanın büyüyüp gelişmesine dostları engel olur. Siz de gözlemleyip tecrübe etmişsinizdir; bir insanla dost olduğunuzda, sırlarınızı, duygularınızı, düşüncelerinizi o insana emanet edersiniz. Dostlarınızın diliyle dillenir, onların gözüyle görür, ahlakıyla da ahlaklanırsınız. “Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim” sözü, toplumun da dostluk ilişkisine bu yönde baktığını gösteren önemli bir sözdür.
Her insanın iki ailesi vardır. Birisi kan bağından gelen ailesi; diğeri de dostlarından oluşan ikinci ailesi. İlkini seçmek insanın kendi iradesine bağlı değilse de, ikinci ailesi kendi iradesiyle seçtiği insanlardan oluşur. İnsanın dostları ikinci ailesini oluşturacağı için, ikinci ailenizi seçerken özen göstermelisiniz.
İnsanlar, amaçlarını, umutlarını, hedeflerini, duygu ve düşüncelerini gerçekleştirmelerine destek olan, kendisini cesaretlendiren, yan yana aynı şeye baktıkları insanlarla sağlam dostluk ilişkileri kurup geliştirmelidir. Nasıl ki, sahip olduğunuz malı, serveti, parayı koruyup çoğaltmak için çaba gösteriyorsanız; ikinci aileniz olan dostlarınızı koruyup çoğaltmak için de çaba göstermelisiniz.
Kime danışılacağı, hangi hususlarda danışılıp hangi konularda insanın kendisin karar vermesi gerektiği iyi bilinmelidir. Çünkü duygularınız gibi; davranışlarınız, değerleriniz, inançlarınız da dostlarınızdan gördüğünüz duygu ve davranışlara benzeyebilir.
Dost olmak kolaydır. Dost kalmak zordur. Kalıcı dostluklar kuracağınız insanlar, sadece en yakınındakilere değil, herkese dostça davranan insanlardan seçilmelidir.
Bu sebeple henüz güvenip güvenemeyeceğinizi bile bilmediğiniz insanlarla geçici dostluklar kurmayın. Güveneceğiniz insanlarla kalıcı dostluklar kurun.
Dostlarınızı sizin üzüntülerinizi paylaştığı kadar, başarılarınızla da mutlu olan insanlardan seçin. Bir gün “Allah’ım beni dostlarımdan koru” diyeceğiniz insanlarla da sosyal ilişiklerinizi sürdürün. Fakat bu insanları dost bilip, onlara sırlarınızı, hedeflerinizi, duygu ve düşüncelerinizi paylaşmadan önce bir daha düşünün.
Tabii ki günlük hayatınızda birçok insanla karşılaşıp onlarla sosyal ilişkileriniz olacak. Herkese iyi davranma ve kimseye zarar vermeme yükümlülüğünüz var. Hatta başkalarının zarar görmelerini önleme yükümlülüğünüz var. Fakat bu konu dostlukla ilgili bir konu değil; insani bir konu.
Bir terzi gibi, her gördüğünde sizin ölçünüzü alan insanlardan uzak durun. Bu yüzden bir defa “dostum” dediğiniz insana daha sonra “pardon, yanılmışım” dememelisiniz. Önce dostum dediğiniz insanlardan daha sonra şüphelenmeniz, onların ihanetinden çok daha utanılacak bir durumdur.
Hz. Ömer’e ait olduğu söylenen “Kişinin dostu; aklının kılavuzudur” sözü de bu konuyu çok güzel bir şekilde anlatarak yol göstermektedir.
