Kaman’ı tanıyalım

Kaman Ak Haber Gazetemizin 25Ağustos 2021 Çarşamba günü yayınlanan 1080’inci sayısında “Kaman Tarihinde Besmeç” başlıklı bir yazı yazdım. Bu yazımın gazetemizden ve gazetemize ait internet sistesi ile sosyal medya hesaplarından yoğun bir şekilde okunması sonunda Besmeç yazısını beğenen birçok okurumdan Besmeç ile ilgili yazılar aldım. İnternette ve facebook’ta da Kaman’ın güzelliğini, Cevizini ve Besmeç’ini anlatan yazılara rastladım.

Kaman hakkındaki bu ilgi ve bilgilere sevindim.

KAMAN BİLGİLERİ

Kaman, İç Anadolu Bölgesinin ve Anadolu’nun orta yerinde deniz seviyesinden 1100 metre yükseklikte, Kuşkale’nin güneyinden kuzeyine doğru uzanan yamacında kurulmuş, Kırşehir’in şirin ve en büyük bir ilçesidir.

Kaman 1913 yılında bucak merkezi ve 1924 yılında belediyelik, 1 Eylül 1944 yılında da ilçe olur. 1954 yılında Kırşehir’in ilçe haline dönüştürülmesi sonucu Ankara’ya bağlanan ilçemiz üç yıl sonra tekrar il olan Kırşehir’e bağlanmıştır. 1980’li yıllardan bu yana iş sahası olmayan ilçemiz dışarı göç vermeye başlamıştır.

Kaman bilgilerini verirken; Kaman’ın tarihi, coğrafi yapısı, eğitim ve diğer tüm konularda bilgiler verilmiştir.

Kısaca, çok tüketen, az üreten ve bol emeklisi olan bir kentimizdir Kaman.

KAMAN KALEHÖYÜK MÜZESİ

Kalehöyük kazı başkanı Sachihiro Omura Bey ile yapılan söyleşide;

S. OMURA: Şimdi burası tam merkezi, yani Dünya tarihinin merkezi burası.

M. B.: Siz onu daha önce de söylemiştiniz dünyanın ortası diye. Çorumlular da diyor, Çorum dünyanın ortası diye.

S. OMURA: Yok, Dünya tarihinin merkezi burası. Orası o kadar değil, çünkü burada yol var. Höyüğün dibinde yol var. Bu yol çok önemli bir yol. Doğu batı istikametinde en az 2000 km 3000 km yoldur. Taa Orta Asya’ya kadar rahat gider. Yunanistan’a kadar gider. O yol önemli çünkü o yol ile batıdan, doğudan, kuzeyden ve güneyden her taraftan geldiler.

Baran Dağının kuzey eteğinde, Kaman’a 8 Km uzaklıkta, asırlarca ipek yolu üzerinde bulunan Kalehöyük’te 1986 yılından beri 1986 yılında araştırılmak ve incelenmek üzere Japon Prensi Mikasa tarafından açılışı yapılan, Kültür Bakanlığımız ile Japonya Ortadoğu Kültür Merkezi adına Japonlar tarafından yapılan kazılar hala devam etmektedir. Bu kazılardan elde edilen tarihin bütün izlerini ve bilgilerini Kale Höyük Arkeoloji Müzesinde izleriz. Kale Höyükteki Müze ile Japon bahçesi en önemli gezilecek yerlerdir.

Müze Binası İnşaat Çalışmaları 2008 yılında başlamış, 2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na teslim edilmiştir. 10 Temmuz 2010 tarihinde ziyarete açılmıştır.

KAMAN CEVİZİ VE LOKMAN AVŞAR

Kaman Cevizi deyince ilk akla gelen kişi Lokman Avşar’dır. Yıllardan beri adı çevre il ve ilçelere dağılan Kaman cevizi, 1990 yılında yapılan ilk Kaman Ceviz Kültür ve Sanat Festivalinde Lokman Avşar, Kaman 1 ve 5 cevizlerinin kalitesini belirleyerek halkımızın ceviz bahçesini kurmalarını belediye ile teşvik etmişlerdir.

Hızla kurulup çoğalan ceviz bahçelerimiz, don olayı olmadığı yıllarda Kaman ve dışardan gelen konukların ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Cevizin ürününün ekonomiye katkılarını ve sağlığımıza olan katkılarını saymakla bitiremeyiz.

25 ARALIK 1919’DA MUSTAFA KEMAL VE TEMSİL HEYETİ KAMAN’DA

19 Mayıs 1919’da kurtuluş yoluna çıkan Mustafa Kemal, Erzurum, Sivas Kongrelerinden dönerken, Kayseri ve Kırşehir’den sonra 25 Aralık 1919 günü o zaman köy olan Kaman’a uğrayarak, halkın çok büyük ilgisini gören Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, bir gece Bektaş oğlu Ali Çavuşun konağında misafir olurlar. Her türlü ihtiyaçları en iyi şekilde karşılanan Mustafa Kemal ve temsil Heyeti Ali Çavuş ve Kaman halkından memnun ayrılırlar. (Kaldıkları evi, Atatürk evi olarak müze haline getiremedik.)

DADALOĞLU KAMAN’DA

Konargöçer Avşar Türkmenleri ile birlikte olan Dadaloğlu, kışın Kozan’da, yazın ise yaylaklarda sazı ve sözü ile türküler söyleyerek konargöçer Avşarların yaşam biçimlerini ve gezdikleri yerleri türküleri ile tanıtır.

Osmanlı Devleti, Avşar Türkmenlerini yerleşik düzene zorlamaları ile bir kısmı Kozan çevresine, bir kısmı da Anadolu’da Yozgat ve Kırşehir çevresinde zorunlu yerleşik düzene geçerler.

Dadaloğlu ömrünün son günlerini Kaman’da yaşar ve burada yaşamını yitirir. Uzun araştırmalar sonu mezarının Ziyaret tepesinde olduğu tespit edilerek anıt mezarı yapılır ve heykeli dikilir.

1785–1876 yıllarında yaşayan, 19.yüzyılda dağların korkusuz Halk Ozanı Dadaloğlu hakkındaki yeterli bilgileri edinmemiz gerekir.

ABDALLAR KAMAN’DA

1950’li yıllarda Kaman’a yerleşen Abdallar ile et tırnak olarak yaşarız. Düğünlerimizde ve özel günlerimizde davul, zurna, saz ve kemanları ile besteledikleri ve derledikleri türkülerle yanımızda olurlar.

2010 yılında Kaymakamlık ve Belediye başkanımızca düzenlenen 1. Kaman Abdallar Şöleni Kaman dışında, ülkemiz ve dış ülkelerde büyük ses getirdi. Çünkü şölende tüm görevliler bizim ustalardan oluşuyordu. Bu şöleni dört yıl kutlayabildik.

2000’li yıllarda itibaren lise ve üniversite bitiren gençlerimizin ışıkları kendi çevrelerini daha çok aydınlatır oldu. İl Kültür Müdürlüklerinde, sanat dallarında ve belediyede çalışanların sayıları her geçen gün artıyor. Bu nedenle kışın İzmir’e gidenlerin sayıları da azalıyor.

Düğünlerimizin olmazsa olmazları, Türk Halk Müziğinin usta sanatçılarına dün sahip çıktık, yine sahip çıkmaya devam ediyoruz ve edeceğiz.

SAVCILI BÜYÜKOBA PLAJI

1950’li yıllarda Kızılırmak üzerinde kurulan Hirfanlı Barajının dolmasıyla bir iç deniz haline gelen Hirfanlı Baraj Gölü kenarında bulunan, Kaman’a 15 km uzaklıkta olan Savcılı Büyükoba Köyümüzün sınırları içinde bulunan Savcılı Büyükoba Plajı yeterli tesislerle donatılarak halkımızın hizmetine girmiştir. Suyu, güneşi ve doğasıyla, Orta Anadolu’nun, çevre il ve ilçelerinden gelenlere yazlık deniz keyfini yaşatmaktadır.

Savcılı plajının tanıtımını daha geniş sınırlara ulaştırmak için elimizden gelen katkıları da sunmalıyız.

“Değerli okurlarımız, Kaman’ımızı daha iyi tanımamız için yukarıda sıraladığım konuların yanı sıra Eğitim, Kültür ve Halk Bilimi dallarında, Eğitimci Araştırmacı Yazar ve Şair Yaşar Şahin arkadaşımızla yazdığımız pek çok yazımız Kaman Ak Haber Gazetesinde yayınlanmıştır. Bilgi edinmek isteyenlere önerilir.”