Nefis terbiyesi

19.08.2020
650
A+
A-

Nefis terbiyesi

Bu gazetede daha önce yayınlanan bir yazımda 15. yüzyılda yaşamış şair Ali Şir Nevai’den kısaca bahsetmiştim.

Ali Şir Nevai sevdiğim bir sözünde “Güneş de yükselince kemale erdim der, ama tam o sırada zeval başlar” diyor. Cümlede geçen ve zamanımızda da “Allah devletimize, milletimize zeval vermesin” şeklinde sık sık duyduğumuz duada da yer alan “zeval” kelimesi, yok olma, yok edilme, güç kaybetme anlamındadır.

Nevai’ye göre, bir insan ilmen ya da maddi gücü itibarıyla veya makam-mevki itibarıyla yükseldiğinde, o gücünün, zenginliğinin, makam ve mevkiinin devam edeceğini düşünse de yanılmaktadır. Tam o sırada, yani ilminin, zenginliğinin, makam ve mevkiinin zirve yaptığı anda yeniden eksilme ve düşüş (zeval) başlar.

İnsan yükseldiğini fark ettiği halde kaybetmeye başladığının farkında olmaz ya da fark etmek istemez. İşte insan bu zamanda, yani ilminin, zenginliğinin, makam ve mevkiinin zirvesine tırmandıktan sonra yeniden inmeye başladığı ve inişinin farkında olmadığı veya kabul etmek istemediği zamanlardaki hal ve hareketleriyle, fikir ve düşüncelerine çok dikkat etmelidir.

Çünkü zevale uğruyor olsa da (azalmaya veya yok olmaya başlasa da) bilgi, zenginlik, makam ve mevki büyük insanı alçak gönüllü yapar. Normal insanı da şaşırtır ve kibirlendirir. İnsan yükselirken de zeval halindeyken de (düşme, zayıflama halindeyken de) yaşadıkları her şey onda iz bırakır. Bu izler doğal olarak bilinçaltına yerleşir; sürekli varlığını hatırlatır ve hiçbir zaman insanı terk etmez. İşte bu izler akıllı insanlar için birer tecrübedir. Bilgelerin dediği gibi “Tecrübenin gücü, içerdiği akıl miktarı kadardır.”

Bu sebeplerle, zirveye doğru tırmanırken, zirveye çıkar çıkmaz mutlaka inişin başlayacağını, hatta dibe vurmanın dahi olabileceğini bilerek çok dikkatli olunmalıdır.

Yani insan kendi kendini eğitmeli, kendi kendini yetiştirmeli, kısaca, kendi kendini yönetmeyi öğrenmeli ve kendi kendini adam etmelidir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR  N'ola ki bu Aday Karşılamaları!
YORUMLAR

Bir Cevap Yazın

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.