Sivas Kongresinin 102’nci Yılı

Amasya, Erzurum ve Sivas Kongreleri Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluşunda Sakarya ve Başkomutanlık Meydan Muharebeleri kadar önemli oluşumlardır. Esasen Amasya, Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlarla Anadolu’da kurtuluş için direnişin fitili ateşlenmiş ve “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” emrini veren iradeye itaatin yemini de bu kongrelerde edilmiştir.

Amasya Kongresinde oluşan “Manda ve himaye kabul edilemez,” fikri, 4 Eylül 1919’daki Sivas Kongresi sonuç bildirgesinde milletin iradesinin devletin idaresine dönüşmesinin kararı olarak ilan edilmek suretiyle, Türk Milletinin emperyal yamyamlara ve işbirlikçilerine karşı mücadele kararlılığı açıkça ortaya koyulmuştur.

Bildiğiniz gibi, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a gelen Mustafa Kemal Atatürk buradan Amasya’ya geçerek Amasya Kongresini toplamış ve daha sonra 27 Haziran 1919’da Sivas’a gelerek halkın teşkilatlanması ve bir kongre toplanması için hazırlıklara başlanmasının talimatlarını vererek Erzurum Kongresi’ne katılmak üzere 28 Haziran’da Sivas’tan ayrılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, 2 Eylül 1919’da yeniden geldiği Sivas’ta Sivas Kongresinin aldığı kararları 4 Eylül 1919’da açıkladıktan sonra, 18 Aralık 1919’a kadar Sivas’ta kalarak kararların uygulanmasını ve stratejilerin tespitini yapmıştır.

4 Eylül 2021’de 102’nci yılını gururla kutladığımız Sivas Kongresinde şu kararlar alınmıştır:

1- Milli sınırları içinde vatan bölünmez bir bütündür, parçalanamaz.

2- Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet top yekûn kendisini savunacak ve direnecektir.

3- İstanbul Hükümeti, harici bir baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar alınmıştır.

4- Kuvâ-yi Milliye’yi (Milli Direniş Kuvvetlerini) tek kuvvet olarak tanımak ve milli iradeyi hâkim kılmak temel esastır.

5- Manda ve himaye kabul edilemez.

6- Milli iradeyi temsil etmek üzere, Meclis-i Mebusan’ın (Millet Meclisi’nin) derhal toplanması gerekir.

7- Aynı amaç için kurulmuş olan dernekler- cemiyetler, “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında genel bir teşkilat olarak birleştirilmiştir.

8- Genel teşkilatı idare ve alınan kararları yürütmek için kongre tarafından Temsil Heyeti oluşturulmuş ve başkanlığına Mustafa Kemal seçilmiştir.

4 Eylül 1919’da tamamlanan Sivas Kongresinde alınan kararlarla: Gücünü padişahın iradesinden alan ve Mondros Anlaşması ile yok olan irade yerine, gücünü halktan alan yeni bir irade ve bu iradenin otoritesi ortaya çıktığı gibi Mustafa Kemal lider olarak benimsenmiş, Erzurum Kongresi kararları milli mutabakat olarak ortaya çıkmış ve “Manda ve himaye kabul edilemez” denilerek Mondros Mütarekesinin kabul edilmezliği milletin iradesine ait kesin bir dille ortaya koyulmuştur.

Emperyal yamyamların devletimiz ve Anadolu toprakları üzerindeki emelleri hala da 1919’daki sıcaklığıyla ve aynı hevesle devam ettiği için, bu gün bile Amasya, Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan kararların önemi devam etmekte ve sımsıkı sarılacağımız vazgeçilmez ilkeler arasında yer almaktadır.

398 ada 1 nolu parsel ise belediye hizmet alanına dönüştürüldü. / İbrahim AKTÜRK