İnfaz Kanunda yapılması beklenen değişiklikler teklifi

Cezaların ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda yapılması beklenen değişiklikler teklifteki gibi kanunlaşırsa, süreli hapis cezalarının infazı nasıl olacak?

Bu hususu inceleyelim.

Süreli hapis cezalarının infazıyla ilgili yapılması planlanan değişiklikler tüm hükümlülerin lehine gibi görünse de uzun süreli hapis cezaları bakımından hükümlerin lehine olan bu düzenlemeler, pek uzun süreli olmayan hapis cezasına mahkûm olacaklar bakımından hükümlülerin lehine görünmüyor.

Konuyu daha iyi anlayabilmek için önce bugün itibarıyla yürürlükte olan kanuni düzenlemeye göre süreli hapis cezalarının nasıl infaz edildiğine bir bakalım.

Suç tarihi 1 Temmuz 2016’dan sonra olanlar, aldıkları toplam hapis cezasının 2/3 ü olan Şartlı tahliyelerine bir yıl kala denetimli serbestlik ile tahliye oluyorlar. Örnek verecek olursak 15 yıl hapis cezası alan bir hükümlü, cezasının 2/3’ünü cezaevinde geçirdikten sonra şartlı tahliye olabiliyor; buna ilaveten şartlı tahliyesine bir yıl kala da denetimli serbestlik tedbiri uygulandığında hükümlü dokuz yıl cezaevinde kaldıktan sonra denetimli serbestlik uygulanarak tahliye olabiliyor.

Yeni düzenlemede şu an 2/3 olarak uygulanan şartlı tahliye süresinin hükümlünün toplam cezasının 1/2’si olması öngörülüyor. Fakat hükümlünün denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmesi için şartlı tahliye süresinin 4/5’ini cezaevinde geçirmesi gerekiyor. Başka bir deyişle yeni düzenleme kanunlaşırsa, hükümlü cezasının 1/2 sinin 4/5 ini cezaevinde geçirdikten sonra tahliye olabilecek.

Şimdi yukarıdaki örneği beklenen düzenlemeye uyarlayacak olursak: 15 yıl hapis cezası alan birisinin şartlı tahliye süresi yedi yıl altı ay olacak. Hükümlü bu yedi yıl altı aylık cezasının (90 aylık cezasının) 4/5’ine karşılık gelen 72 ayını (6 yılını) cezaevinde geçirdikten sonra denetimli serbestlikle tahliye olabilecek.

Görüldüğü gibi hükümlü yeni düzenlemeyle üç yıl daha az süreyle cezaevinde kalacak. Şunu da hatırlatmak lazım; yeni düzenlemede, toplam cezanın 1/2’sinin 1/5 i kadar olacak denetimli serbestlik süresi 2 yılı geçemeyecek. Mesela 24 yıl hapis cezası alan birisi, bunu yarısı olan 12 yılın sonunda şartlı tahliye hakkı kazanacak ve bu 12 yılın 1/5’i olan süre 28 ay 24 gün olduğundan denetimli serbestlik süresi 28 ay 24 gün değil 2 yıl olarak uygulanacak. Yani hükümlü 10 yıl cezaevinde kaldıktan sonra tahliye olacak.

Ancak yeni düzenleme pek uzun olmayan süreli hapis cezaları için hükümlünün lehine görünmüyor. Bu konuyu da bir örnekle açıklamak gerekirse; 2 yıl 6 ay hapis cezası alan hükümlünün şu an yürürlükte olan düzenlemeye göre şartlı tahliyesi, toplam cezası olan 2 yıl 6 ayın 2/3’ü olan 1 yıl 8 aydır. Şartlı tahliye süresi olan 1 yıl 8 aya bir yıl kala da denetimli serbestlik tedbiri ile tahliye olur. Yani yürürlükteki düzenlemeye göre 2 yıl 6 ay hapis cezası alan bir hükümlü 8 ay ceza İnfaz kurumunda kaldıktan sonra denetimli serbestlikle tahliye olur.  Oysa meclise sunulması beklenen yeni kanun teklifine göre, 2 yıl 6 ay hapis cezasının 1/2’si olan 1 yıl 3 ay şartlı tahliye süresi olacak; bu şartlı tahliye süresinin 4/5 ini ceza İnfaz kurumunda kaldıktan sonra da denetimli serbestlik ile tahliye olacak.

Bunu başka bir şekilde ifade etmemiz gerekirse: şartlı tahliye süresi olan toplam cezasının 1/2 sinin 1/5’i kadar denetimli serbestlik süresi uygulanacak.

Buna göre 2 yıl 6 ay hapis cezası alan bir hükümlüye ceza süresinin 1/2 si olan şartlı tahliye süresinin (1 yıl 3 ayın – 15 ayın) 1/5’ine denk gelen 3 ay denetimli serbestlik süresi uygularsak, hükümlünün 12 ay (bir yıl) cezaevinde kalması gerekecek. 2 yıl 6 ay hapis cezası alan bir kişi değişiklik teklifi bu şekilde kanunlaşırsa, yürürlükteki düzenlemeye göre 4 ay fazla yatacak.

Görüldüğü gibi kanun teklifi bu şekliyle kabul edilirse, pek uzun olmayan süreli hapis cezaları bakımından hükümlülerin aleyhine bir düzenleme getiriliyor.

Benim yaptığım bu inceleme kanun teklifinin basına yansıyan bölümü üzerinden yapılan bir inceleme oldu. Bu nedenle teklif başka türlü kanunlaşırsa kanunlaşmış şekliyle yeni düzenlemeyi daha sonra inceleyip tekrar bilgilerinize sunacağım.

Bu arada süreli hapis cezaları bakımından şartlı tahliye süresinin toplam ceza süresinin yarısı kadar olması hususu kasten adam öldürme, kasten adam öldürmeye teşebbüs, uyuşturucu imal ve satışı, cinsel istismar ve bu suçlara teşebbüs suçlarıyla örgütlü suçlar ve terör suçlarıyla bu suçlara teşebbüs suçlarında ve mükerrerler hakkında uygulanmayacak. Beklenen düzenlemeye göre bu suçlardan mahkûm olanların cezaları, Cezaların ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107/4.maddesine göre, ceza sürelerinin 3/4 ü oranında şartlı tahliye süresi hesaplanarak infaz edilmeye devam edilecek.

Şimdilik hoşça kalın.