Sanat İçin Sanat mı? Toplum İçin Sanat mı?

Ortaokulda veya lisede okuduğumuz yıllarda hocalarımız hepimizden “Çok gezen mi bilir? Çok okuyan mı?” konulu bir kompozisyon yazmamızı ya da “Sanat sanat için midir? Sanat toplum için midir?” konulu kompozisyon yazmamızı istemişlerdir. Tabii biz de o zamanki bilinç düzeyimizle okumanın da gezmek kadar önemli olduğunu, gezmenin de okumak kadar zihnimizi ve ufkumuzu açacağını, dünyaya bakışımızı değiştireceğini savunamadık.

Yine sanat için yapılan sanatın da toplum için yapılan sanat kadar önemli olacağını, her ikisinin de bireyin ve toplumun gelişmesine büyük katkılarının olacağını belki de korkumuzdan söyleyemedik.

Çünkü bizim ortaokul ve lisede okuduğumuz yıllarda toplum o kadar çok ayrışmıştı ki; sanat için sanatı, sanat için şiiri, sanat için resmi, sanat için müziği doğru bulmuyor; gezmeyi, eğlenmeyi, kendimize ve ailemize zaman ayırmayı toplumcu düşünmeye düşmanlık olarak biliyorduk.

Yani biz, gezeceksek de, okuyacaksak da, resim, heykel ya da müzik yapacaksak da, her şeyi toplum için yapmamız gerektiğine inanıyorduk. Esasen devletin politikası böyleydi. Sanki o zamanlarda sanat için sanata duyulan husumet kadar, gezerek öğrenmeye de husumet duyuluyordu.

Oysa gezerek öğrenmek tercih edilse de; sanatı sanat için yapmak tercih edilse de, sonuçta büyük fikirler ve yeni anlayışlar ortaya çıkabilir. William James’in söylediği gibi “Büyük bir fikir veya yeni bir anlayışla genişlemiş zihin, bir daha asla eski boyutlarına dönmez.” Okumanın ve toplum için yapılan sanatın ya da sanat için yapılan sanatın zihni ve ruhu genişlettiği gibi, gezerken tanıdığımız kültürler ve medeniyetler de bizi kendimizin ilerisine taşır.