Fritz Baade
1955 yılına kadar Türkiye’de kaldı. Ona ve ailesine cep harçlığı veriliyordu. Ücret karşılığı çalışması yasaktı. Kırşehir’de zorunlu ikamete tabi tutulduğu sürede Terme Kaplıcalarını ve Kırşehir’in ünlü alaca akik taşının (onyx taşı) iktisadi değer kazanmasını sağladı.
Bu da kim, diyeceksiniz? Bu adam Hitler’in toplama kamplarına gönderdiği yüzlerce bilim adamından biridir. Bir gün toplama kamplarından bırakıldılar. Bu onlar için bir mucizeydi. Fakat bu mucizenin arkasında Atatürk vardı. Toplama kamplarından bırakıldıktan sonra Almanya’dan kovulan 150’ye yakın bilim adamı 1933 yılında Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip’in çabalarıyla Almanya ile yapılan anlaşma istinaden Türkiye’ye davet edildi ve Türkiye’deki üniversite ve fakültelerde çalışmaya başladılar. Bunlardan hukuk profesörü Hirsch, mimar Holzmeister, doktorlar Dessauer ve Erich Frank ile ziraat ve toprak uzmanı Fritz Baade en çok bilinenlerdir.
Almanya’da ziraat ekonomisi alanındaki uzmanlığı ile tanınan Profesör Fritz Baade Almanya’dan kovulduğunda Türkiye’ye davet edilmişti ama halen Alman vatandaşıydı. İkinci Dünya Savaşı yıllarıydı. Birinci Dünya Savaşı yıllarında olduğu gibi Türkiye Almanya ile müttefik değildi. Bu sebeple savaşın başladığı 1944 yılından itibaren 18 ay süreyle Kırşehir’de “zorunlu ikamet”e mecbur edildi. 1955 yılına kadar Türkiye’de kaldı. Ona ve ailesine cep harçlığı veriliyordu. Ücret karşılığı çalışması yasaktı.
Kırşehir’de zorunlu ikamete tabi tutulduğu sürede Terme Kaplıcalarını ve Kırşehir’in ünlü alaca akik taşının (onyx taşı) iktisadi değer kazanmasını sağladı. Terme Kaplıcasının planlarını da o çizdi; kendisi taş ve mermer işçiliğini öğrendi ve üretimini destekledi. Bu gün Fritz Baade’nin iktisadi değer kazandırdığı termal sular ve akik taşı Kırşehir’in önemli iktisadi değerleri arasında yer almaktadır.
Hitler iktidarının sona ermesinden sonra Kırşehir’de tanıdığı öğretmen Abdullah Acer’i Almanya’ya götürerek, mermer işletmeciliği konusunda yetiştirmiştir. Ancak Abdullah Hoca Türkiye’ye döndükten sonra mermer işletmeciliğini Kuşadası’na taşımış, peşinden Kırşehir’de mermer ve akik taşı işleyen pek çok insanı da Kuşadası’na götürdüğünden Kırşehir’de mermer ve akik taşı işletmeciliği hak ettiği yere ulaşamamıştır. Abdullah Hoca’nın çocuklarının halen Kuşadası’nda mermercilik yaptığı öğrenilmiştir.
Fritz Baade ismi pek hatırlanmasa da Terme Kaplıcalarını bir turizm ve şifa merkezi olarak ilk o açmıştır. Hirfanlı Barajı’nın yapılması için de inceleme yapıp hükümete rapor sunan Baade’ye 1958 yılında Kırşehir’in fahri hemşerisi unvanı verilmiştir. Baade’ye Kırşehirlilerin fahri hemşerilik vermesine Başbakan Menderes’in çok kızdığı, “Kırşehirliler gâvurdan esirgemedikleri fahri hemşeriliklerini bana vermediler,” dediği söylenir.
Şimdilerde adı pek anılmamakta ve bilinmemekteyse de Kırşehir Belediye Meclisi, Prof. Fritz Baade’nin Kırşehir’e yaptığı katkıları genç kuşaklara hatırlatmak amacıyla, 1973 yılında Terme Kaplıcasına giden ana caddeye “Prof. F. Baade Caddesi” adını vermesine rağmen bu caddenin adı sonra “Terme Caddesi” olarak değiştirilmiştir.
